Το περασμένο Σάββατο (22/9/2012), πραγματοποιήθηκε και στη Θεσσαλονίκη η «πανευρωπαϊκή μέρα χωρίς αυτοκίνητο». Αρκετό καιρό πριν διάβαζα
τις εξαγγελίες και είχα χαρεί με τα γραφόμενα (ολοήμερο κλείσιμο του κέντρου γιά όλα τα μηχανοκίνητα πλην των λεωφορείων).
Απόλαυση.
Ετσι το Σάββατο ξεκίνησα ευδιάθετος με σκοπό να περάσω την περισσότερη μέρα στο δρόμο είτε ως πεζός είτε ως ποδηλάτης ελπίζοντας να δω να πραγματοποιείται γιά μερικές ώρες το θαύμα που ονειρεύομαι να γίνει κάποτε αυτονόητο και μέρος της καθημερινής ζωής.
Να δω δηλαδή την πόλη χωρίς αυτοκίνητα ή άλλα βίαια μηχανοκίνητα. Να δω το κέντρο κλειστό όπως είχε εξαγγελθεί, να απολαύσω την ησυχία, να περπατήσω και να ακούω τα βήματα μου, να κινηθώ με ποδήλατο και να ακούω τον ήχο της αλυσίδας του.
Παράλληλα θεώρησα σωστό να έχω και τη φωτογραφική μηχανή μαζί μου γιατί θα υπήρχαν πολλά ενδιαφέροντα θέματα αλλά και πολλοί κομψοί ποδηλάτες στους δρόμους.
Ομως προς απογοήτευση μου το θαύμα δεν έγινε.
Εμαθα πως κάποιοι δούλεψαν σκληρά γιά να πραγματοποιηθεί αλλά δυστυχώς συνάντησαν δυσκολίες και αρνητικές συμπεριφορές (π.χ. η τροχαία ήταν απρόθυμη και μη συνεργάσιμη)
«Μέρα χωρίς αυτοκίνητο = νύχτα χωρίς γκόμενα» (Babis Batmanidis)
ο νταλκάς όλων των ανεπαρκών ελλήνων
Ηταν μία «πανευρωπαϊκή μέρα χωρίς αυτοκίνητο» μεταφρασμένη ελληνικά. Από τις 11 το πρωί που ήμουν στο κέντρο, έβλεπα να μπαίνουν κανονικά στους δρόμους λεωφορεία, ταξί, φορτηγά και μηχανάκια αδιακρίτως. Και αρκετά αυτοκίνητα.
Είχε μία διαφορά στην κίνηση σε σχέση με της καθημερινές αλλά μόνο αυτό. Καμμία σχέση με αυτό που εξαγγέλθηκε, καμμία σχέση με αυτό που θα έπρεπε να είναι, καμμία σχέση με αυτό που ήλπιζα να δω (αλλά δεν το περίμενα).
ελληνική μέρα χωρίς αυτοκίνητο: κάθε είδους μηχανοκίνητο τροχοφόρο είναι μέσα και ο ποδηλάτης που θα έπρεπε να έχει την τιμητική του δε βρίσκει χώρο να περάσει
Ρώτησα κάποια στιγμή τους τροχαίους που "εμπόδιζαν" την είσοδο οχημάτων: «μα αφήνετε και τα ταξί;» Μου απάντησαν με συγκρατημένη επιθετικότητα: «Δημόσιας χρήσης δεν είναι;»
Θεώρησα περιττό το να κάνω κι άλλες ερωτήσεις. Ο τρόπος τους έδειχνε την απροθυμία τους.
Μπορεί τα ταξί να είναι δημόσιας χρήσης αλλά
εξακολουθούν να είναι αυτοκίνητα. Και μεταφέρουν
ένα άτομο όχι πολλά. Και χαλάνε την εικόνα και το νόημα της μέρας.
Θα μπορούσα ίσως να δεχτώ μία εξαίρεση μόνο γιά τα λεωφορεία γιατί μεταφέρουν πολύ κόσμο και είναι το μόνο μέσο μαζικής μεταφοράς που υπάρχει στη Θεσσαλονίκη αλλά και πάλι καλύτερα να έλειπαν κι αυτά.
Κατά τις 12 βρέθηκα στην Ερμού. Διαπίστωσα οτι ήταν ανοιχτή όπως κάθε μέρα και είχε και μποτιλιάρισμα.
Δεν ανέβηκα πιό ψηλά. Κατάλαβα οτι η «πανευρωπαϊκή μέρα χωρίς αυτοκίνητο» ήταν απλώς
«μέρα
περιορισμένης κυκλοφορίας ι.χ. σε δύο κεντρικούς δρόμους».
Παράλληλα γίνονταν και κάποιες εκδηλώσεις αλλά οι περισσότερες ήταν διακοσμητικού χαρακτήρα και εκτός θέματος.
Μία από αυτές όμως ήταν σχετική και ήταν η «αναζήτηση του χαμένου ποδηλατόδρομου» από περίπου 60 ποδηλάτες και η οποία πραγματοποιήθηκε επάνω στα πεζοδρόμια (χαρά οι πεζοί) οπου είναι χαραγμένο το μεγαλύτερο μέρος του εκτρωματικού ποδηλατόδρομου.
Και ο οποίος έκανε πολύ καλά και χάθηκε. Και μακάρι να μην ξαναφανεί ποτέ αν είναι να βρίσκεται επάνω σε πεζοδρόμιο και να «τρώει» τον χώρο των πεζών αντί να πάρει χώρο από το ι.χ. που έχει καλύψει τα πάντα.
Καλύτερα όλη η προσπάθεια γιά την ημέρα αυτή να είχε επικεντρωθεί στο να κλείσουν στις 10 ακριβώς όλοι οι δρόμοι γιά όλους ανεξαιρέτως. Φαντάζομαι οτι τα πράγματα θα έβρισκαν το δρόμο από μόνα τους.
Κάποια στιγμή αργά το μεσημέρι το θαύμα έγινε! Σταμάτησε η κυκλοφορία όλων των μηχανοκίνητων και ο κόσμος κατέβηκε και περπατούσε στο δρόμο.
Ηταν μία θαυμάσια εικόνα και αισθανόσουν αμέσως τη διαφορά στην ποιότητα της καθημερινής ζωής που θα υπήρχε αν αυτό ίσχυε κάθε μέρα.
Το θαύμα έγινε γιά λίγο αλλά όχι για να αποκτήσει επιτέλους η μέρα αυτή το νόημα της και στην πράξη αλλά επειδή θα γινόταν ποδηλατικός αγώνας και αναγκαστικά οι δρόμοι έπρεπε να είναι άδειοι.
Η «μέρα χωρίς αυτοκίνητο» έληξε άδοξα και μία ώρα νωρίτερα από το προγραμματισμένο όταν μία οριζόντια φάλαγγα από τροχαίους με μοτοσυκλέτες και φάρους αναμμένους οδήγησαν μέσα στην λ. Νίκης που εκείνη τη στιγμή ήταν γεμάτη αμέριμνο κόσμο που απολάμβανε την ησυχία και το ηλιοβασίλεμα, μία ορδή χιλιάδων αυτοκινήτων εκτοπίζοντας τους ανθρώπους και επαναφέροντας την έννομη τάξη της βίας του αυτοκινήτου και της αβάσταχτης καθημερινότητας.
Δεν ξέρω αν ήταν μόνο δική μου αίσθηση αλλά αυτή ήταν η χειρότερη στιγμή.
Το τέλος του παραμυθιού.
πράγματα που μου άρεσαν
Από τα πράγματα που μου άρεσαν και που θεωρώ πως ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση ήταν τα ποδήλατα του γραφείου περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. τα οποία μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο καθένας γιά να μετακινηθεί ή να εξοικειωθεί με το μέσον.
Μου άρεσε και ο όγκος της ποδηλατοδρομίας (όχι ο αγώνας) που έγινε με τη συμμετοχή μεγάλου μέρους των ποδηλατών της πόλης (ευτυχώς είναι πλέον χιλιάδες και ευτυχώς αυξάνονται σταθερά).
Και μου άρεσε το γεγονός οτι
με τον περιορισμό του ι.χ. το χαμόγελο, επέστρεψε στους ποδηλάτες! Είχα πολλούς μήνες να δω και να φωτογραφίσω χαμογελαστούς ποδηλάτες στο δρόμο...
Θα κλεισω παραθέτοντας το σχόλιο κάποιου ανώνυμου γιά τη «μέρα χωρίς αυτοκίνητο»:
«Είναι πράγματι χρήσιμες αυτές οι "ημέρες χωρίς αυτοκίνητο" ακριβώς γιατί δίνουν μια διαφορετική εικόνα του πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει η πόλη. Όμως έαν κάθε χρόνο η "ημέρα" παίρνει την ίδια περίπου μορφή, εάν κάθε χρόνο επιστρέφει η πόλη στη συνήθη δυσλειτουργία της την ίδια μέρα, η προσπάθεια ακυρώνεται, και καταλήγει στον κυνισμό του αστυνόμου.
Όλα αυτά αποκτούν νόημα εφόσον το πρόγραμμα της ημέρας είνα ενταγμένο στο γενικότερο πρόγραμμα του Δήμου για τις δημόσιες συγκονωνίες, τη βελτίωση της ζωής των πεζών, τον περιορισμό των ρύπων.
Αυτά δυστυχώς - και χωρίς να θέλω να μειώσω ούτε κατ' ελάχιστο τις προσπάθειες των οργανωτών - δεν αντιμετωπίζονται με γιόγκα στην Αγίας Σοφίας. Και για να κάνουμε κάτι καλύτερο του χρόνου, θα πρέπει να ξεκινήσουμε από τώρα.»